Göz bebeği küçülmesi, iris tabakasına bağlı olan kasların hareketi sonucunda meydana gelir. İris, göze rengini veren ve gözün diyafram görevini üstlenen bir yapıdır. İrisin ortasındaki boşluğa göz bebeği adı verilir. İris tabakasındaki kasların adı "sphincter pupillae"dir. Bu kasın kasılması sonucunda göz bebeği küçülmesi gerçekleşir.

Göz bebeği küçülmesi ve büyümesi, gözün içinde bulunan iris tabakasına bağlı olarak gelişir. İris tabakasında yer alan düz kaslar büzülebilir. Bu düz kaslar sayesinde sıkma ve genişletme işlemleri yapan iris tabakası, göz bebeklerinin hem büyüme hem de küçülme hareketlerini kontrol eder. Gözlerde büyüme ve küçülme çok kısa sürede gerçekleşir. Beyindeki sinirler vasıtasıyla iki göz, olaya neden olan maddeden tepkiyi aynı anda verir. Bir göz bebeği küçülürken diğeri de aynı anda küçülür. Gözde bulunan iris tabakası bu nedenle çok önemli bir işleve sahiptir.

Göz bebeği küçülmesinin çeşitli sebepleri vardır:

Mükemmel bir yapıda olan gözlerimiz, saniyenin 1000'de birinden dahi daha yüksek hızlarda işlem yaparak görme duyusunu sağlar. Bu tüm hareketlerin yanında, ortalama ve görmek istediğimiz yere göre uyum sağlayarak daha net görüşler elde etmemizi mümkün kılar.

Eğer iris tabakası bu özelliğe sahip olmasaydı, sadece belirli bir ışıkta görebilme yeteneğimiz olurdu. Loş bir ortam daha karanlık görünür ve çok aydınlık bir ortamda ise gözlerimiz tamamen kamaşırdı. Tüm bu hareketler çok kısa sürede gerçekleşir ve görüş açımız net bir şekil alır. Bu işlemler iris tabakasında bulunan düz kaslar vasıtasıyla olur.

Buna ek olarak, iris tabakasının bu işlevi, gözlerimizin sürekli olarak değişen ışık koşullarına uyum sağlama yeteneğini de destekler. Bu sayede, hem karanlık hem de aydınlık ortamlarda net bir şekilde görebiliriz.